Όλοι μας ευχόμαστε να μας πέσει το φλουρί της βασιλόπιτας, έτσι ώστε νιώσουμε από τους τυχερούς της νέας χρονιάς. Γνωρίζουμε όμως πότε ξεκίνησε κι αν είμαστε οι μόνοι που το περιμένουμε πώς και πώς;

Το έθιμο της βασιλόπιτας έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική γιορτή των Κρονίων, όπου γινόταν προσφορά φρούτων και άρτου σε όλους, πολίτες και δούλους. Οι Ρωμαίοι το διατήρησαν στη δική τους αντίστοιχη γιορτή, τα Σατουρνάλια, ενώ μετέπειτα οι Φράγκοι το ενσωμάτωσαν στα δικά τους ήθη και έθιμα, και μάλιστα το εξέλιξαν, αφού ήταν εκείνοι που πρώτοι τοποθέτησαν νόμισμα μέσα στην πίτα κι ανακήρυταν όποιον το βρει σε «Βασιλιά της βραδιάς».

Στη Γαλλία μέχρι και σήμερα, στη γιορτή των Επιφανείων και για τις ημέρες που ακολουθούν ετοιμάζουν την επονομαζόμενη Γαλέτα των Βασιλιάδων (Galette des Rois), ένα είδος κέικ από φύλλα τραγανής ζύμης, απλής παρασκευής ψημένο στο φούρνο, που πλέον είναι γεμιστό με φρούτα, σοκολάτα ή κρέμα από αμύγδαλο που είναι κι η πιο διαδεδομένη εκδοχή. Όποιος βρει το πορσελάνινο παιχνιδάκι ή το κουκί, που κρύβεται στην Galette des Rois, φορά το στέμμα του βασιλιά ή της βασίλισσας. Αντίστοιχη με τη γαλλική παράδοση είναι κι η ισπανική εθιμοτυπική συνήθεια, η πίτα των βασιλιάδων (Roscón de Reyes). Στο Μεξικό, στην πρωτοχρονιάτικη πίτα (Rosca de Reyes) που κοβεται την πρώτη μέρα του χρόνου κρύβουν ένα μικρό αγαλματίδιο που συμβολίζει τον Ιησού. Εκείνος που θα το βρει κάνει το τραπέζι σε συγγενείς και φίλους στις 2 Φεβρουαρίου.

Στην Γηραιά Αλβιώνα  και τις Ηνωμένες Πολιτείες κόβουν το κέικ της νέας χρονιάς (New Year’s Cake) που η ιδιαιτερότητά του δεν βρίσκεται στη ζύμη ή τη γέμιση, αλλά στην εμφάνιση η οποία χαρακτηρίζεται άκρως εορταστική και χαρούμενη.

Κι εμείς την ονομάζουμε βασιλόπιτα κι η ιστορία της βασίζεται στην θρησκευτική παράδοση και συνδέεται με την ιστορία του Μεγάλου Βασιλείου, επισκόπου Καισαρείας. Η ιστορία λέει πως όταν ο Έπαρχος της Καππαδοκίας πολιορκούσε την Καισαρεία, ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους κατοίκους της περιοχής την συγκέντρωση τιμαλφή, ώστε να τα παραδώσει ως λύτρα στον επερχόμενο κατακτητή. Η πόλη τελικά δεν κατακτήθηκε κι ο Μέγας Βασίλειος, για να επιστρέψει τα χρυσά αντικείμενα,  αφού δεν ήξερε τι ανήκε και σε ποιον, έδωσε εντολή να καταστευαστούν μικροί άρτοι μέσα στους οποίους τοποθέτησε τους «θησαυρούς» και στη συνέχεια τους μοίρασε στους κατοίκους.

Το κόψιμο της βασιλόπιτας έχει οριστεί για την πρώτη μέρα του νέου έτους, αλλά και για τις υπόλοιπες μέρες του «Δωδεκαήμερου» των εορτών. Σε πολλές περιοχές συνηθίζεται η παρασκευή της πολίτικης βασιλόπιτας, που είναι αφράτη και γλυκιά και παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγά, γάλα και ζάχαρη. Βέβαια, δεν λείπουν κι οι διάφορες παραλλαγές γλυκές και αλμυρές, μιας και στη δυτική Μακεδονία η βασιλόπιτα είναι συχνά μια πρασόπιτα ή τυρόπιτα.

Ανακαλύψτε την πρόταση-συνταγή του Μαμα Πειναω για Βασιλόπιτα και σας ευχόμαστε να κερδίσετε το φλουρί!  Βρείτε τη συνταγή για Βασιλόπιτα καρυδάτη εδώ.

Καλή Χρονιά!

της Μαρίας Αϊβαλιώτη