Βρίσκομαι σε ένα καφέ προσπαθώντας να προλάβω ένα ακόμα deadline, ένα αγοράκι στο διπλανό τραπέζι, πρέπει να είναι γύρω στα 5, είναι απορροφημενό στο tablet της μαμάς του, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις της μητέρας του να σταματήσει να παίζει γιατί ήδη έχει ασχοληθεί πολλές ώρες με το συγκεκριμένο gadget εκείνη την ημέρα. Ξαφνικά, το μεγαλύτερο αδερφάκι του παρεμβαίνει στο παιχνίδι κάνοντάς το να χάσει, κι εκεί γίνεται πανικός. Αποκλείεται να συγκεντρωθώ και να προλάβω το deadline με τόση φασαρία…Είχα μόλις γίνει μάρτυρας της συμπεριφοράς ενός παιδιού εθισμένο στο internet και τους υπολογιστές σε πρώιμο στάδιο;

Οι τελευταίες έρευνες που είδαν το φως της δημοσιότητας είναι ανησυχητικές. Σε μελέτη του Δρ. Κωνσταντίνου Σιώμου, σημειώνεται πως το ποσοστό εθισμού στους εφήβους ανέρχεται στο 8,2%, που είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Στις ακριτικές περιοχές της Ελλάδας μάλιστα όπως στη νήσο Κω, το ποσοστο φτάνει το 16%, το οποίο συναγωνίζεται τα ποσοστά Ασιατικών χωρών που είναι τα μεγαλύτερα παγκοσμίως.

Τα σημάδια που πρέπει να ανησυχήσουν τον γονιό, όπως εξήγησε η παιδοψυχολόγος κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου σε ομιλία της με θέμα τον εθισμό στο διαδίκτυο, είναι:

  • Το παιδί ξεχνιέται συχνά στον υπολογιστή και δεν έχει συναίσθηση του χρόνου που αναλώνει σε αυτόν.
  • Ασχολείται συνεχώς με το internet ή με δραστηριότητες σχετικές με αυτό, παραμελώντας συχνά τις υποχρεώσεις του στο σπίτι και στο σχολείο.
  • Προτιμά τα παιχνίδια στο διαδίκτυο, από το να συναντά φίλους του, με αποτέλεσμα να απομονώνεται.
  • Πέφτει η απόδοση του στο σχολείο.
  • Λειτουργεί αμυντικά και εχθρικά όταν κάποιος φέρνει τη συζήτηση στο θέμα του
  • διαδικτύου.
  • Το διαδίκτυο το απασχολεί ακόμα και την ώρα που τρώτε ή την ώρα που διαβάζει ή όταν βρίσκεται στον κινηματογράφο.
  • Αντιδρά πολύ νευρικά, θυμωμένα ή επιθετικά όταν κάποιος το διακόπτει από το παιχνίδι ή από τη συζήτηση που είχε online.
  • Ξενυχτά συχνά για να μένει συνδεδεμένος / συνδεδεμένη στο διαδίκτυο.
  • Λέει συχνά «καλά, θα παίξω μόνο ένα λεπτό ακόμη».
  • Έχει πει αρκετές φορές συνειδητά ότι πρέπει να μειώσει τις ώρες που περνά συνδεδεμένο στο διαδίκτυο αλλά έχει αποτύχει να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα που όρισε μόνος/μόνη χωρίς καμία πίεση.
  • Κρύβει από τους γονείς πόσες ώρες περνά στο διαδίκτυο και συχνά δεν το ομολογεί ούτε στον εαυτό του.
  • Δείχνει άγχος, ανησυχία, εξάρσεις θυμού ή βίας ή καταθλιπτική συμπεριφορά όταν δεν παίζει στο διαδίκτυο.

Ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στις σωματικές επιπτώσεις της εξάρτησης απ’το Internet, όπως:

  • Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα το οποίο συνοδεύεται από μούδιασμα σε δάχτυλα και καρπούς
  • Ξηρά μάτια ή θολή όραση
  • Πόνος στην πλάτη και το σβέρκο, δυνατοί πονοκέφαλοι
  • Διαταραχές ύπνου
  • Υπερβολική αύξηση ή απώλεια βάρους

Ενώ υπερβολική επαφή με το internet οδηγεί στην κατάθλιψη και ενδεχομένως σε αυτοκτονικές τάσεις που θα κουβαλά στην ενήλικη ζωή του το παιδί.

Αν σε κάποιο από τα παραπάνω σημάδια αναγνωρίσατε το παιδί σας, τότε ήρθε η ώρα να αναλάβετε δράση. Πρώτα και κύρια θα πρέπει οι γονείς να είναι οι ίδιοι εξοικειωμένοι με το internet έτσι ώστε να γνωρίζουν τι κινδύνους έχουν να αντιμετωπίσουν. Κατόπιν οφείλουν, στην αρχή ειδικά, να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο μαζί με το παιδί τους έτσι ώστε να του δίνουν τις απαραίτητες κατευθύνσεις και όταν βεβαιωθούν πως εκείνο κάνει ορθολογική χρήση του internet, μπορούν να το αφήσουν να δικτυώνεται μόνο του αλλά καλό είναι να επιβλέπουν την κατάσταση ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, η εγκατάσταση κάποιων φίλτρων στον υπολογιστή μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση ακατάλληλων για το παιδί ιστοσελίδων.

Ακόμα, ο υπολογιστής είναι καλό να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο (για παράδειγμα στο σαλόνι) και όχι στο δωμάτιο του παιδιού προκειμένου να ελέγχεται διακριτικά η δραστηριότητα του στο internet. Κι αν το παιδί έχει ήδη το δικό του laptop ή tablet τότε αφήστε το να σας μιλήσει για τη σχέση του με το διαδίκτυο, όπως ποια sites επισκέφθηκε, τι πληροφορίες συγκέντρωσε, με ποιους συνομίλησε και ποιο ήταν το περιεχόμενο του διαλόγου. Επίσης, ενθαρρύνετε το παιδί σας να αποκτήσει κάποια εξωτερική δραστηριότητα ή να ξεκινήσει κάποιο άθλημα, και αν μπορείτε καθιερώστε μια οικογενειακή παράδοση όπως μια βόλτα με ποδήλατα στην παραλία. Αν εκτιμήσετε ωστόσο πως η κατάσταση του παιδιού σας είναι ανησυχητική, μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχολόγου.

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να θυμάστε πως συχνά το παιδί αντιγράφει τις συνήθειες των γονέων. Κατά συνέπεια αν ανήκετε στην κατηγορία των παθιασμένων gamers ή βρίσκεστε συχνά μπροστά από μία οθόνη στον ελεύθερο χρόνο που περνάτε με το παιδί σας, τότε καλό είναι να κάνετε μιας εκτίμηση της δικής σας σχέσης με το διαδικτύο και να βάλετε πρώτα στον εαυτό σας τα όρια που μεθαύριο θα θέσετε στο παιδί σας.

Το παρόν άρθρο είναι ενημερωτικού κι όχι επιστημονικού χαρακτήρα.