Φανταστείτε ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο βασίζεται στον τρόπο που προσεγγίζουν τα παιδιά τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις τους, στην έμφυτη περιέργεια τους και στον αυθορμητισμό τους, και θα έχετε πάρει μια μικρή ιδέα από τις βασικές αρχές της Μοντεσσοριανής Αγωγής.

Επινοητής της εν λόγω μεθόδου, η Maria Montessori, η οποία γεννήθηκε το στο Κιαραβάλλε της Ανκόνα και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης, από όπου και αποφοίτησε ως η πρώτη γυναίκα γιατρός της πατρίδας της. Η επιθυμία και η ανάγκη της για βαθύτερη παιδαγωγική μόρφωση την οδήγησαν να εγγραφεί το 1902 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης, όπου σπούδασε Παιδαγωγική, Φιλοσοφία και Ψυχολογία. Η ενασχόληση της με παιδιά με νοητική υστέρηση την οδήγησε στη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού υλικού το οποίο βασιζόταν στην κατανόηση των μαθημάτων μέσα από τις αισθήσεις των παιδιών. Πολλοί άνθρωποι, ακόμη και μέλη της επιστημονικής κοινότητας, συνέδεσαν το όνομά της με τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Η Montessori όμως απλώς εκμεταλλεύτηκε την εμπειρία της με τα παιδιά αυτά, προκειμένου να αναπτύξει μια πρωτοποριακή παιδαγωγική μέθοδο.

H Maria Montessori με μαθητές της

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της μοντεσσοριανής μεθόδου είναι η εκμάθηση της αλφαβήτου, η οποία δίνει έμφαση στην εκμάθηση των ήχων κάθε γράμματος. Μέσω του προγράμματος τα παιδιά μαθαίνουν πώς να αναπτύξουν τις κινητικές ικανότητες που χρειάζονται για να μπορούν να γράψουν στο μέλλον, και τις οπτικές και ακουστικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ανάγνωση. Αντικείμενα και εικόνες χρησιμοποιούνται για να ξεκινήσει η διασύνδεση μεταξύ των αρχικών ήχων και των ονομάτων των αντικειμένων. Για παράδειγμα μαθαίνουν ότι ο σκύλος ξεκινά από τον ήχο /σ/, η γάτα από τον ήχο /γ/ και ούτω καθεξής.

Ο σεβασμός στην προσωπικότητα του παιδιού είναι η βασική αρχή της μοντεσσοριανής αγωγής κι έπεται η ελευθερία που πηγάζει από την πειθαρχία, καθώς η πειθαρχία δεν είναι τίποτα περισσότερο από έκφανση της ψυχικής ισορροπίας του παιδιού. Με το σύστημά της, η Maria Montessori απέβλεπε στο σεβασμό της αναπτύξεως του παιδιού, στη βοήθεια να εκδηλώσει τις ικανότητές του και στην εδραίωση μιας προσωπικότητας η οποία θα συνυπάρχει ειρηνικά και αρμονικά με τα άλλα μέλη της κοινωνίας.

Μια από τις καινοτομίες εξάλλου του συστήματος είναι η συνύπαρξη στην ίδια τάξη, παιδιών με τριετή διαφορά ηλικίας (0-3, 3-6, 6-12, 12-15, 15-18) προκειμένου να αναπτυχθεί η διαδραστικότητα και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Ο μεγάλος μαθητής γίνεται συχνά ο δάσκαλος του μικρότερου ενώ κι ο μικρότερος μαθητής μπορεί να διδάξει τον μεγαλύτερο.

Οι πιο διάσημοι απόφοιτοι του μοντεσσοριανού εκπαιδευτικού συστήματος είναι οι ιδρυτές της Google, Lary Page και Sergey Prin, οι οποίοι έκαναν πράξη ένα από τα μότο της εν λόγω μεθόδου που διδάσκει ότι «Ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος».

Στην χώρα μας λειτουργούν ιδιωτικά μοντεσσοριανοί παιδικοί σταθμοί και σχολεία, αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Παιδείας και η διδακτέα ύλη ορίζεται βάσει αναλυτικής λίστας του αρμόδιου Υπουργείου και διδάσκεται βάσει της μοντεσσοριανής μεθόδου.

Τo παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό κι όχι επιστημονικό χαρακτήρα. Στο άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πηγές από τον ιστότοπο Wikipedia και από δημοσίευση στον ιστότοπο του διεθνούς, πολιτιστικού, φιλοσοφικού οργανισμού ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ (www.nea-acropoli.gr/Μαρία Μοντεσσόρι ,1870-1952 (Maria Montessori)