Η Fisher-Price, ηγέτιδα στα βρεφικά και προσχολικά προϊόντα, δημοσιεύει τώρα τη νέα της έκθεση η οποία εστιάζει στα θετικά αποτελέσματα που προσφέρει το παιχνίδι με τα παιδιά στους γονείς, στις γιαγιάδες, στους παππούδες και σε όσους τα φροντίζουν, την οποία πραγματοποίησε σε συνεργασία με την Dr. Jacqueline Harding (MA Cert Ed SFHEA), επίκουρη καθηγήτρια στο Middlesex University και διεθνής εμπειρογνώμονας στην ανάπτυξη των παιδιών και στη νευροφυσιολογία.

Για την έκθεσή της με τίτλο «Παιχνίδι για Όλους», η Dr. Harding διεξήγαγε την πρώτη έρευνα που έγινε ποτέ βάσει ακαδημαϊκών στοιχείων σχετικά με την πιθανή επίδραση του διαδραστικού παιχνιδιού ανάμεσα σε γονείς ή όσους τα φροντίζουν και σε μικρά παιδιά καθώς συνεργάζονται με ένα αντικείμενο-παιχνίδι, αναλύοντας περισσότερες από 100 διαφορετικές μελέτες και διασταυρώνοντας διάφορα ακαδημαϊκά πεδία.

Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί πολλά από τα οφέλη που προσφέρει το παιχνίδι στα παιδιά, αλλά λίγα είναι γνωστά για τα θετικά αποτελέσματα που έχει στους ενήλικες. Η νέα αναφορά εξετάζει αυτή την παράμετρο συγκεντρώνοντας πολυάριθμες μελέτες που επικεντρώνονται ειδικά πάνω σε αυτή την περιοχή και την οποία η Dr. Harding έχει ερμηνεύσει με τη νέα της θεωρία στο «Τριγωνικό Παιχνίδι». (Δείτε παρακάτω τις τεχνικές παρατηρήσεις). Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η ώρα παιχνιδιού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων του άγχους, να ενισχύσει την ευζωία, να δυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και, ακόμη, να ανυψώσει τη διανοητική ικανότητα. Μάλιστα, το γέλιο με τα παιδιά, για παράδειγμα, μπορεί να ισοδυναμεί με την ώρα που πάτε στο γυμναστήριο. Σε μία μελέτη που καταγράφει η Dr. Harding στην αναφορά της, οι γιατροί περιέγραψαν το «πηγαίο γέλιο» ως ισοδύναμο με το «τρέξιμο σε διάδρομο» γιατί μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, το άγχος και να δυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα όπως μία μέτριας έντασης άσκηση.

Σε μία περιοχή στην οποία η Dr. Harding εστιάζει στην αναφορά της, αναλύει πώς το συνεχές άγχος ελευθερώνει στον εγκέφαλο την καταστροφική ορμόνη κορτιζόλη και πώς το παιχνίδι με τα παιδιά βοηθάει στην εξουδετέρωσή της, παράγοντας ένα έξυπνο αντίδοτο. Και, επιπλέον, λέει, ότι αυτό είναι κυκλικό: οι γονείς και όσοι φροντίζουν τα παιδιά, οι οποίοι έχουν υποστεί μία αύξηση των επιπέδων του άγχους λόγω του κορωνοϊού, το διαδραστικό παιχνίδι μπορεί να εμποδίσει τη διάβρωση των καλών σχέσεων με τα παιδιά τους μέσα από εκρήξεις χαράς και αρμονικού παιχνιδιού. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό μέσα σε αυτή την κρίση, τώρα που τα παιδιά δεν είναι σε θέση να παίξουν ή να έρθουν σε επαφή με άλλα παιδιά.

Η Dr. Harding λέει: «Γνωρίζουμε ότι αυτή είναι μία απίστευτα στρεσογόνα περίοδος για τους γονείς που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τόσα πολλά σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Αυτή η αναφορά αποκαλύπτει ότι το παιχνίδι μπορεί να είναι το αντίδοτο στο άγχος και να προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά. Το να συνεχίσετε να παίζετε με το παιδί σας, με όποιον τρόπο σας αρέσει περισσότερο, και με οφέλη που θα κρατήσουν για μια ζωή, είναι ό,τι καλύτερο για τα παιδιά και πολύ σημαντικό για εσάς. Είναι κάτι που κερδίζουν και οι δυο μεριές».

H Dr. Harding

Αν και αρχικά καθορίστηκε να κυκλοφορήσει αργότερα μέσα στη χρονιά η παγκόσμια καμπάνια της Fisher-Price «Ας Γίνουμε Πάλι Παιδιά», που καλεί τους ενήλικες να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια και να ανακαλύψουν εκ νέου τη χαρά του παιχνιδιού, πήραμε την απόφαση να κυκλοφορήσουμε, τελικά, νωρίτερα τα ευρήματά μας για να προσφέρουμε στους γονείς, που επηρεάζονται από την πρόσφατη κατάσταση με τον COVID-19, ανακούφιση και επιστημονική γνώση για τις θετικές επιδράσεις στην κοινωνική, ψυχολογική και  φυσική κατάσταση του οργανισμού που μπορεί να προσφέρει το παιχνίδι με τα παιδιά τους.

Η Δανάη Αγαδάκου, Associate Marketing Manager της Fisher-Price, λέει: «Αυτή η νέα έρευνα συγκεντρώνει όλες τις θετικές πτυχές που μπορούν να ξεδιπλωθούν μέσα από το παιχνίδι για όλη την οικογένεια, κάτι που είναι ιδιαίτερα επίκαιρο αυτές τις στιγμές που ζούμε. Οποιαδήποτε ώρα μπορείτε να διαθέσετε για παιχνίδι, με όποιον τρόπο διαλέξετε να παίξετε, χωρίς να υπάρχουν σωστά ή λάθη, ελπίζουμε να μπορούμε να στηρίξουμε εσάς, τους γονείς, και να σας εμπνεύσουμε για να συνεχίσετε να παίζετε, γνωρίζοντας ότι υπάρχουν οφέλη για εσάς και για τα παιδιά σας τα οποία θα βοηθήσουν σε αυτή τη δύσκολη εποχή».  

Επίσης, χρησιμοποιώντας τα ευρήματά της, η Dr. Harding έχει επιπλέον αναπτύξει τις «Χρήσιμες Συμβουλές για επωφεληθείτε από το παιχνίδι με τα παιδιά κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού». Αυτές οι συμβουλές κυκλοφορούν τώρα από τη Fisher-Price, δίνοντας στους γονείς την επιστημονική οπτική για να ανακαλύψουν τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά του ωφέλιμου παιχνιδιού.

Τι μας λέει η έκθεση της FisherPrice «Παιχνίδι για Όλους» για τη σημασία του παιχνιδιού στις συνθήκες της σημερινής κατάστασης που οι οικογένειες έχουν να αντιμετωπίσουν λόγω της πανδημίας του COVID-19;

Η κρίση του COVID-19 είναι σε πλήρη ισχύ επηρεάζοντας τόσες πολλές χώρες και δοκιμάζοντας εμάς, άθελά μας, σε ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά πειράματα των καιρών μας. Στις νέες οικογένειες έχει επιβληθεί να μένουν μαζί κλεισμένοι για ένα άγνωστο χρονικό διάστημα (κάποιες φορές και σε καραντίνα) με τον επιπλέον ρόλο του «δασκάλου, μαζί με αυτόν του γονιού και με τους παιδικούς σταθμούς να είναι κλειστοί για ένα αδιευκρίνιστο χρονικό διάστημα. Και σε πολλές περιπτώσεις με την απουσία της γιαγιάς, του παππού ή φίλων που θα μπορούσαν να δώσουν ένα χέρι βοήθειας.

Πώς θα εξελιχθούν, λοιπόν, όλοι με αυτά τα περιοριστικά μέτρα και τι μπορούμε να μάθουμε από την έκθεση «Παιχνίδι για όλους»; Είμαι ευτυχής που έχω λάβει μέρος σε αυτή την ευρύτερη καμπάνια της Fisher-Price «Ας Γίνουμε Πάλι Παιδιά» η οποία τώρα ενσωματώνει ένα νέο σκοπό σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βρισκόμαστε όλοι. Θα υπάρξει μαζική κατάρρευση στις σχέσεις μεταξύ γονιών και μικρών παιδιών ή θα είμαστε οι πραγματικοί μάρτυρες του θαύματος της αληθινής, ανθρώπινης επιβίωσης βασισμένης σε μία νέα αναγνώρισης μίας στενά δεμένης και χαρούμενης σχέσης; Η απάντηση έγκειται στο πώς αντιλαμβανόμαστε την επιστήμη της ανάπτυξης του παιδιού ενώ παράλληλα φροντίζουμε και τις ανάγκες των γονιών.

Ανεξάρτητα από τη μορφή της κάθε οικογένειας, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη τη συναισθηματική και ψυχική υγεία των ενηλίκων. Και αυτό μπορεί να χρειαστεί να γίνει ταυτόχρονα με τη φροντίδα των μικρών παιδιών σε στενή παρακολούθηση. Για να μην αναφέρουμε και τις ανάγκες εκείνων που χρειάζεται να δουλέψουν από το σπίτι την ίδια στιγμή. Η επιστήμη πίσω από την ανάπτυξη του παιδιού τώρα θα είναι ορατή, γιατί ξέρουμε καλά ότι η μεγαλύτερη ανάγκη των μικρών παιδιών (πέρα από την τροφή, τη στέγη και την ασφάλεια) είναι η στενή ανθρώπινη επαφή. Πολύ απλά, η επιστήμη απαντάει διπλά:

1) Η επαφή μέσα από το παιχνίδι μεταξύ ενός ενήλικα και ενός μικρού παιδιού που το νοιάζεται και χαίρεται να είναι μαζί του, επηρεάζει σε βάθος τη νευροφυσιολογία του και αυτή είναι η ουσιαστική «εκπαίδευση» που χρειάζεται πραγματικά το παιδί. Το «Τριγωνικό Παιχνίδι» απελευθερώνει τη δύναμη της διαπροσωπικής νευροβιολογίας. (Δείτε παρακάτω τις τεχνικές παρατηρήσεις).

2) Μία από τις πλέον ανεξερεύνητες και αξιοσημείωτες επιστημονικές ανακαλύψεις είναι ότι η αλληλεπίδραση που συμβαίνει μέσα από το παιχνίδι μεταξύ του γονιού, ή όποιου το φροντίζει, και του μικρού παιδιού μπορεί να λειτουργήσει ως εμβόλιο ενάντια στο αυξημένο άγχος που ο COVID-19 έχει παρουσιάσει στους ίδιους τους γονείς. Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, με κάθε τρόπο, είναι ζωτικής σημασίας αυτές τις στιγμές που ζούμε. (Δείτε παρακάτω τις τεχνικές παρατηρήσεις).

Διαδραματίζεται ένα σκηνικό με αδιανόητα περιοριστικά μέτρα στην κοινωνία και το ερώτημα είναι πώς θα προσαρμοστούν σε αυτά οι νέες οικογένειες. Ελπίζουμε ότι χιλιάδες νέες οικογένειες, ναι, θα ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση και θα ξεκινήσουν να χαράσσουν ένα νέο πλαίσιο που θα έχει στο κέντρο του την ανθρώπινη επαφή, βρίσκοντας έτσι το αντίδοτο στο άγχος. Γιατί η ουσία είναι η επιβίωση.

Παραδόξως, μπορεί να υπάρξει ένα κύμα ανθρώπινων ικανοτήτων και μία πιο γεμάτη και συναισθηματικά ικανή οικογενειακή δομή η οποία θα αναδυθεί και έπειτα θα ωφελήσει την ευρύτερη κοινωνία. Θα χρειαστεί όμως, πρώτα, να αλλάξουμε όλοι νοοτροπία και να δούμε όλο αυτό το σκηνικό, παρά τις αντιξοότητες, ως μία ευκαιρία. Και για μερικούς γονείς θα είναι ακόμα μεγαλύτερη η πρόκληση, από τη στιγμή που θα έχουν να κάνουν και το επάγγελμά τους από το σπίτι, με περιορισμένο χώρο διαμονής, και για πολλούς, χωρίς εξωτερικό χώρο.

Μέσα σε ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά πειράματα στην πρόσφατη ιστορία να συμβαίνει τώρα, ελπίζω ότι οι γονείς θα αφυπνιστούν με τα πλεονεκτήματα που μπορεί να προσφέρει το παιχνίδι τόσο στους ίδιους όσο και στα παιδιά τους και θα αποδείξουν ότι η ανθρωπότητα μπορεί να αρπάξει την ευκαιρία για τον «επαναπρογραμματισμό» της με τις σχέσεις που αναπτύσσονται γύρω από το παιχνίδι ως ζωτικής και ουσιώδης σημασίας για την ύπαρξή της. Πρέπει να φέρουμε την παιχνιδιάρικη διάθεση πίσω στη ζωή μας και τα πιο κατάλληλα άτομα για να μας το δείξουν αυτό είναι τα ίδια μας τα παιδιά! Το να κάθεστε και να παίζετε μαζί τους δεν θα είναι μόνο το καλύτερο που θα συμβεί στο παιδί σας αλλά και ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε εσάς ως γονιός.

Τεχνικές Παρατηρήσεις

Αξιοποιώντας ένα ευρύ φάσμα επιστημών, η βιβλιογραφική ανασκόπηση (μετά από ανάθεση της Fisher-Price) της Harding (2019) έχει καθορίσει μερικά, άγνωστα στο ευρύ κοινό, οφέλη που προσφέρουν οι στιγμές παιχνιδιού μαζί με το παιδί, ηλικίας τριών ετών και κάτω (συχνά με ένα αντικείμενο που μπορούν να μοιραστούν, όπως ένα παιχνίδι). Χρειάζεται περισσότερη έρευνα, αλλά μέχρι στιγμής, οι πρώτες ενδείξεις είναι πολλά υποσχόμενες:

Συνοπτικά 

1) Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου

Ο συγχρονισμός της βιοσυμπεριφοράς είναι το κλειδί της ευζωίας μεταξύ των μικρών παιδιών και των γονιών/ή εκείνων που τα φροντίζουν. Με απλά λόγια, αυτό επιτυγχάνεται όταν βρίσκεστε σε άνετη και άμεσα κοντινή απόσταση με το παιδί, διατηρώντας οπτική επαφή, κοιτάζοντας ο ένας τον άλλον στα μάτια. Με αυτή την προσέγγιση μοιράζεστε νευροβιολογικές και φυσιολογικές αποκρίσεις. Δηλαδή, καθρεφτίζετε τη συναισθηματική σας κατάσταση ο ένας στον άλλον.

Ενήλικας: Το δυνητικό όφελος για τον ενήλικα από αυτό το μοναδικό εγκεφαλικό συγχρονισμό είναι η αποδέσμευση της ωκυτοκίνης, η οποία δημιουργεί μία θετική ανατροφοδότηση του συστήματος και, συνεπώς, μειώνει το άγχος.

Παιδί: Αυτές οι συγχρονισμένες αλληλεπιδράσεις μπορούν να δημιουργήσουν μακροχρόνια αναπτυξιακά οφέλη για το παιδί.

 2) Τριγωνικά παιχνίδια, σκόρπισαν παντού

Ποιοτικά, ευφάνταστα παιχνίδια έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν την προσήλωσή σας με το παιδί και την ευχαρίστησή σας (δημιουργώντας ένα συναρπαστικό σχήμα που μοιάζει με τρίγωνο: Ενήλικας-Παιδί-Παιχνίδι). Αυτό μπορείτε να το πετύχετε με βάση ένα «κοινό έδαφος» για εσάς και το παιδί. Με άλλα λόγια, να είστε και οι δύο αφοσιωμένοι στη δράση με το παιχνίδι. Αυτή η πρώιμη μορφή «διαλόγου» έχει την προοπτική να ενισχύσει και να χτίσει τη διαπροσωπική νευροβιολογία σας (επωφελές και για τους δύο συμμετέχοντες).

 3) Αμοιβαία ανταπόκριση

Υπάρχει η προοπτική για αμοιβαία, θετικά οφέλη ανάμεσα στο παιδί και στον ενήλικα όταν είναι αφοσιωμένοι στη δραστηριότητα με ένα παιχνίδι και έχει ακόμα μεγαλύτερα αν ο ενήλικας μπορεί να συμβάλλει διαμορφώνοντας το παιχνίδι για το παιδί. Και οι δύο πλευρές βγαίνουν κερδισμένες από αυτή την εμπειρία της αμοιβαίας ανταπόκρισης μέσω ενός μοιρασμένου περιβάλλοντος σύνδεσης.