Το Fast Fashion ή στα ελληνικά «γρήγορη μόδα», είναι όρος που έχει προέλθει από τον συνδυασμό των λέξεων “Fashion” και “Fast Food”, του γρήγορου, δηλαδή, φτηνού, ανθυγιεινού φαγητού. Κάτι τέτοιο είναι και η «γρήγορη μόδα». Μόδα που παράγεται γρήγορα, μόδα που αλλάζει γρήγορα, μόδα που «ξεφτίζει» γρήγορα.
Μπλουζάκια που κάνουν 4,99€ – Το πραγματικό κόστος
Οι εταιρίες Fast Fashion είναι υπεύθυνες για ρούχα φτηνά, που αντιγράφουν μεγάλες τάσεις και μας τις προσφέρουν σε πολύ χαμηλές τιμές. Ποιο είναι το πρόβλημα; Το πραγματικό κόστος της μόδας. Το κόστος της περιβαλλοντικής καταστροφής που προκαλούν τα ρούχα αυτά, καθώς η αλήθεια είναι ότι η μόδα είναι από τους βασικούς υπαίτιους περιβαλλοντικής μόλυνσης του πλανήτη.
Για να τα πήραμε 3-5€ στις εκπτώσεις, πόσο κόστισαν για να φτιαχτούν;
Περιβαλλοντικό Κόστος
Για να ρυθμιστεί το χαμηλό κόστος των ρούχων που καταλήγουν στον καταναλωτή, θυσιάζονται δύο πράγματα. Αρχικά, τα ρούχα φτιάχνονται από υλικά πολύ χαμηλής ποιότητας. Θα έχετε προσέξει ακόμη και εσείς οι ίδιοι ότι τα παντελόνια και τα μπλουζάκια που αγοράσατε τα τελευταία χρόνια για 5 και 10 ευρώ δεν κρατάνε πάνω από 1 χρόνο. Χάνουν την φόρμα τους, σκίζονται, ξεθωριάζουν κτλ. Εκτός από την κακή ποιότητα που φτάνει στον καταναλωτή, τα ρούχα αυτά φτιάχνονται από επιβλαβή χημικά που επιβαρύνουν πολύ το περιβάλλον. Στις λεγόμενες «χώρες του Τρίτου Κόσμου» όπου παράγονται αυτά τα ρούχα από φτηνά εργατικά χέρια, δεκάδες πόλεις έχουν υποστεί τεράστια περιβαλλοντική μόλυνση από τα εργοστάσια ρούχων που ανήκουν σε μεγάλες και γνωστές μας εταιρίες.
Το Ανθρώπινο Κόστος
Ακόμη, οι εταιρίες αυτές «τρέφονται» από ένα καθεστώς δουλικής εργασίας, όπου φτωχοί άνθρωποι πληρώνονται με πενιχρούς μισθούς. Οι εταιρίες εκμεταλλεύονται την φτωχιά που επικρατεί σε περιοχές της Κίνας, του Μπαγκλαντές, της Ταϊλάνδης, του Μαρόκου κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες εταιρίες έχουν μεταφέρει τα εργοστάσιά τους από Δύση στην Ανατολή. Για να μειώσουν ακόμη περισσότερο το κόστος παραγωγής της φούστας που πήρες για 4€, αγνοούν τους στοιχειώδεις κανόνες ασφαλείας. Πολλά εργοστάσια έχουν πάρει φωτιά, έχουν καταρρεύσει, ενώ πολλές εργαζόμενες έχουν καταγγείλει περιστατικά βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης.
Μας συμφέρει τελικά το Fast Fashion;
Άλλο ένα πρόβλημα με την γρήγορη μόδα, είναι ότι είναι κυριολεκτικά τόσο γρήγορη που δεν προλαβαίνουμε να συμβαδίσουμε μαζί της. Αγοράζουμε όλο χαρά τα νέα items που ακολουθούν την τελευταία λέξη της μόδας και λίγους μήνες μετά, είναι εκτός. Tα brands γρήγορης μόδας αποτελούν trendsetters, δηλαδή καθορίζουν τις νέες τάσεις της μόδας. Μίας μόδας που πλέον αλλάζει συνεχώς. Γεννιούνται νέες τάσεις κάθε λίγες βδομάδες. Κάθε μήνα βλέπουμε νέες παραλαβές στα καταστήματα ενώ δεν προλάβαμε ακόμη να φορέσουμε αρκετές φορές τα προηγούμενα “hot” ρούχα.
Τα ρούχα αυτά, είτε γιατί χάλασαν είτε γιατί δεν είναι πλέον συμβατά με τις νέες τάσεις, καταλήγουν στα σκουπίδια. Έτσι, τελικά επιβαρύνονται και άλλο και οι χωματερές αλλά και οι τσέπες μας, γιατί καταλήγουμε να αγοράζουμε ναι μεν φτηνά ρούχα, πολύ συχνά δε!
Σε αντίθεση, δεν επιλέγουμε πια διαχρονικά ρούχα καλής ποιότητας που θα μας μείνουν για χρόνια με τον φόβο ότι δεν θα ακολουθούν τις τάσεις. Μας δημιουργείται μία υλιστική μανία, μία ψυχολογική ανάγκη να συμβαδίζουμε με τις τάσεις. Κανείς δεν θέλει να νιώθει «αποκλεισμένος». Οι χαμηλές τιμές μας δίνουν την αίσθηση ότι θα χάσουμε εάν δεν επωφεληθούμε της προσφοράς. Αυτό το «έλα μωρέ τι έγινε για 5 ευρώ», κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά.
Πως να αποφύγουμε την στήριξη του fast fashion;
Μπορούμε πολύ εύκολα να μειώσουμε την εξαρτήσή μας από την γρήγορη μόδα. Υπάρχουν εναλλακτικές με τις οποίες θα συνδυάσουμε πολλές πηγές για να φτιάξουμε την γκαρνταρόμπα μας. Εύκολα και χωρίς κόπο. Ορίστε μερικές:
1. Να επενδύουμε σε ποιοτικά ρούχα ώστε να μην χρειαστεί να τα αλλάζουμε κάθε 1-2 χρόνια. Μακροχρόνια, θα μας κοστίσει λιγότερο από το να αγοράζαμε τα ίδια items από fash fashion brand.
2. Να ψωνίζουμε από second hand μαγαζιά όπου μπορούμε να βρούμε «διαμάντια». Σε αυτά τα μαγαζιά κρύβονται φτηνά, ποιοτικά και διαχρονικά ρούχα – συν ότι το vintage είναι πολύ τάση. Με αυτόν τον τρόπο, δίνουμε ξανά ζωή σε κάτι που θα κατέληγε στις χωματερές.
3. Ακόμη και εάν στηρίζουμε fast fashion γιατί έχουμε χαμηλό budget – πολύ λογικό στην σημερινή Ελλάδα – να αγοράζουμε όσο γίνεται ρούχα πιο απλά. Ρούχα που συνδυάζονται με πολλούς τρόπους ώστε να μην είναι άχρηστα μετά από λίγες σεζόν.
4. Επισκευάζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα αγαπημένα μας ρούχα, αντί να τα πετάμε. Έτσι στηρίζουμε και τις τοπικές επιχειρήσεις της γειτονιάς όπως τον τσαγκάρη και την μοδίστρα.
Μπορείτε να δείτε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ The True Cost που μιλάει για το πραγματικό κόστος της γρήγορης μόδας. Δείτε το τρέιλερ εδώ.
