Τα παιδικά μας χρόνια, για εμάς που είμαστε άνω των 30 τουλάχιστον, είναι γεμάτα με παιχνίδι και είμαστε ίσως από τις τελευταίες γενιές που έχουμε ζήσει τη λεγόμενη αλάνα. Έχουμε πολλές αναμνήσεις από τότε, που οι γονείς μας ήθελαν να μας βάλουν με το ζόρι να κοιμηθούμε το μεσημέρι ή να φάμε όλο μας το φαγητό όταν επιστρέφαμε από την θάλασσα. Έχουμε ζήσει πολλές στιγμές που παίζουμε με τα γειτονόπουλα και ακούγεται μια φωνή από το παράθυρο να μας φωνάζει να μαζευτούμε στο σπίτι. Όλες αυτές οι αναμνήσεις σε μια πρώτη ανάγνωση μας φέρνουν ένα χαμόγελο στα χείλη.

Ως ενήλικη όμως πια, μπορώ να διακρίνω το «κάτω κείμενο» σε όλες αυτές τις φράσεις που συνόδευαν πάντα τα παιδικά μου χρόνια.

  • «Αν δεν κοιμηθείς το μεσημέρι, θα περάσει ο μεσημεράς να σε πάρει»
  • «Θα φας όλο το φαγητό σου γιατί αλλιώς θα έρθει ο μπαμπούλας»
  • «Πλύνε τα χέρια σου…είσαι σαν το γυφτάκι»
  • «Θα μαζευτείτε στο σπίτι καμιά φορά ή να στείλω τον χωροφύλακα να σας μαζέψει;»
  • «Αν πέσεις με το ποδήλατο και χτυπήσεις, θα σε κάνω μαύρο στο ξύλο»

Ατάκες που σίγουρα μας γυρίζουν πίσω στα παιδικά μας χρόνια αλλά δεν μπορούσαμε τότε να καταλάβουμε με τι συναισθήματα μας εμποτίζουν. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών, και πολλών ακόμα, είναι ότι βασίζονται στον φόβο. Πολλές δε από αυτές είναι γεμάτες στερεότυπα και ρατσισμό. Το πλήγμα είναι τόσο βαθύ που προφανώς και έμπηζα τα κλάματα όταν αντίκρυζα αστυνομικούς. Η μάνα μου δεν καταλάβαινε γιατί κλαίω ενώ το μόνο που ήθελαν ήταν να κάνουν ένα αλκοτέστ στον πατέρα μου.

Ο φόβος

Μεγαλώνοντας άρχιζα να αντιλαμβάνομαι ότι αν υπάκουγα τους γονείς μου, το έκανα από φόβο και όχι από σεβασμό. Δεν ήθελα να είμαι κακό παιδί γιατί σίγουρα αυτό θα ήταν ένας λόγος να με πάρουν όλοι αυτοί οι «κακοί» ή να γίνω μαύρη στο ξύλο. Αυτές ήταν οι συνέπειες αν δεν ήμουν καλό παιδί. Δεν μπορούσα να αντιληφθώ καμία άλλη συνέπεια.

Μεγαλωμένοι με φόβο, φόβο να μην πέσουμε, φόβο να μην αρρωστήσουμε, φόβος για τους γύρω μας, φόβος σε όλα! Γιατί ως γνωστών «ο φόβος φυλάει τα έρμα» και αυτό ήταν το μότο τους για να μπορέσουν να κουμαντάρουν τον δικό τους φόβο.

Αλλά αν κάτι φοβάμαι πιο πολύ από όλα είναι ότι όλα αυτά ίσως τα ξεστομίσω στα δικά μου παιδιά. Φοβάμαι ότι δεν θα προλάβω να βάλω φίλτρο στον εαυτό μου. Τρέμω γιατί καταλαβαίνω πόσο βαθιά ριζομένες είναι και οι ατάκες τους και το συναίσθημα του φόβου μέσα μου. Βέβαια, και μόνο που μπορώ να το αναγνωρίσω, με καθησυχάζει κομματάκι γιατί τουλάχιστον δεν θα φοβάμαι να ζητήσω συγγνώμη στα παιδιά μου γι’ αυτό που μόλις, τόσο αυθόρμητα και αυτόματα, ξεστόμισα!