Λένε ότι το παιχνίδι είναι δουλειά των παιδιών — και είναι αλήθεια! Το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν για τον κόσμο, τον εαυτό τους και το ένα το άλλο. Είναι τόσο μέρος της υγιούς ανάπτυξης όσο η κατανάλωση λαχανικών, η ανάγνωση βιβλίων και ο καλός ύπνος. 

Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος παιχνιδιού. Είναι οτιδήποτε, από το να κολλάς το χέρι σε πουρέ πατάτας μέχρι να παίζεις με βιντεοπαιχνίδια ή να κοιτάζεις έξω από το παράθυρο. Φαίνεται διαφορετικό ανάλογα με την ημέρα και το παιδί:

Άλλοτε τα παιδιά παίζουν με φίλους και άλλοτε μόνα τους.

Μερικές φορές μπορεί να μιλούν δυνατά και άλλες φορές, να είναι σιωπηλά. Μερικές φορές το παιχνίδι είναι ακατάστατο ή επικίνδυνο και άλλες φορές, ήσυχο και χαλαρό.

Τα παιδιά δεν χρειάζονται φανταχτερά παιχνίδια για να παίξουν. Χρειάζονται χρόνο, χώρο και ελευθερία για να εξερευνήσουν τις ιδέες που τους ενδιαφέρουν. Ανεξάρτητα από το πώς φαίνεται, όταν τα παιδιά παίζουν, μαθαίνουν.

Γιατί είναι σημαντικό το παιχνίδι για τα παιδιά;

Υπάρχουν έξι λόγοι για τους οποίους το παιχνίδι, τόσο το μη δομημένο όσο και το δομημένο, είναι σημαντικό για την ανάπτυξη του παιδιού:

Το παιχνίδι χτίζει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα

Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, τα παιδιά εξασκούν τη φαντασία τους. Δημιουργούν παιχνίδια φαντασίας ή χάνονται σε κόσμους προσποίησης. Τα παιδιά παρουσιάζουν διαφορετικές λύσεις ενώ τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους. Δημιουργούν τους δικούς τους κανόνες και μαθαίνουν πώς να ακολουθούν ή να προσαρμόζουν αυτούς τους κανόνες όπως χρειάζεται. Αυτές είναι χρήσιμες δεξιότητες για την πλοήγηση στη ζωή και την ανάπτυξη σχέσεων με άλλους.

Το συμβολικό παιχνίδι είναι η ικανότητα να φανταζόμαστε ένα αντικείμενο ως κάτι άλλο. Για παράδειγμα, ένα ξυλάκι, ένας κουβάς και κουκουνάρια μπορούν να γίνουν ένα κουτάλι μαγειρέματος, μια κατσαρόλα και λαχταριστά υλικά. Το συμβολικό παιχνίδι είναι ένα σημαντικό μέρος της υγιούς ανάπτυξης. Χτίζει δεξιότητες που χρειάζονται τα παιδιά για μελλοντική μάθηση και επίλυση προβλημάτων. Βελτιώνει επίσης τη δημιουργικότητα, η οποία συμβάλλει στην επιτυχία σε όλη τη ζωή ενός ατόμου.

Το παιχνίδι Προωθεί τη Γνωσιακή Ανάπτυξη

Τι σημαίνει ενθάρρυνση της γνωστικής ανάπτυξης; Σημαίνει ότι το παιχνίδι είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Το μη δομημένο παιχνίδι είναι η στιγμή που τα παιδιά σκηνοθετούν το δικό τους παιχνίδι. Δεν δεσμεύονται από προγράμματα ή δραστηριότητες που κατευθύνονται από ενήλικες. Το μη δομημένο παιχνίδι βοηθά τον εγκέφαλο του παιδιού να αναπτυχθεί με θετικούς τρόπους. Ενισχύει και αυξάνει τις νευρικές συνδέσεις στον εγκέφαλο. Αυτά είναι τα μονοπάτια στον εγκέφαλο που χρησιμοποιούμε για τη σκέψη.

Το μη δομημένο παιχνίδι βοηθά επίσης στην οικοδόμηση και ενίσχυση του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου. Αυτός ο τομέας επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα παιδί μαθαίνει, λύνει προβλήματα και αποκτά γνώσεις για το περιβάλλον του.

Το παιχνίδι προσφέρει συναισθηματικά και συμπεριφορικά οφέλη

Όταν οι ενήλικες αισθανόμαστε καταβεβλημένοι, πάμε σε δραστηριότητες που μας ηρεμούν. Πηγαίνουμε στο γυμναστήριο, τραγουδάμε καραόκε με φίλους, περπατάμε στη γειτονιά, φτιάχνουμε τον κήπο ή παίζουμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Αυτές οι δραστηριότητες είναι κάτι περισσότερο από μια απόσπαση της προσοχής. Είναι ένας τρόπος να επαναφέρουμε το παιχνίδι στη ζωή μας και να μας συνδέουμε με τα πράγματα στη ζωή που μας βοηθούν να γειωθούμε.

Τα παιδιά είναι το ίδιο, αν και χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο παιχνιδιού. Το συχνό, καθημερινό παιχνίδι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους, του στρες και της ευερεθιστότητας. Βοηθά επίσης στην τόνωση της χαράς και της αυτοεκτίμησης.

Οι ενήλικες που παρατηρούν τα παιδιά στο παιχνίδι μπορούν να τα βοηθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα τα συναισθήματα ονομάζοντάς τα. Για παράδειγμα, “Ακούγεται σαν να είστε νευρικοί που θα πάτε αύριο στο σχολείο”. Η ακρόαση και η υποβολή ερωτήσεων δείχνει στα παιδιά ότι οι ενήλικες νοιάζονται. Δηλώνει ότι τα συναισθήματα και οι εμπειρίες τους είναι σημαντικά.

Το παιχνίδι είναι ένας εξαιρετικός δάσκαλος. Μέσω του παιχνιδιού, τα παιδιά μαθαίνουν πώς να περιηγούνται στον κόσμο με τρόπο που μπορούν να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν. Εξερευνούν πώς να εργάζονται σε ομάδες, να μοιράζονται, να διαπραγματεύονται, να επιλύουν συγκρούσεις και να μιλούν για τον εαυτό τους.

Το παιχνίδι βελτιώνει την γλώσσα και την επικοινωνία

Τα παιδιά γεννιούνται καλωδιωμένα για να μάθουν τη γλώσσα. Ξεκινώντας από τη γέννησή τους, χτίζουν γλωσσικές δεξιότητες και δεξιότητες γραμματισμού μέσα από το παιχνίδι και τις αλληλεπιδράσεις. Τα μωρά και τα νήπια μαθαίνουν νέες λέξεις όταν οι ενήλικες περιγράφουν αυτό που βλέπουν, ακούν και κάνουν. Τραγούδια και ποιήματα συνδέουν τις συλλαβές με τους ρυθμούς. Αυτό βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες ακρόασης και να μάθουν για τους ήχους στις λέξεις. Θα εξασκηθούν στη συζήτηση του πάρε δώσε, ακόμα κι αν δεν μπορούν να μιλήσουν! Το να μοιράζονται ιστορίες σε βιβλία, προφορικά ή σε παιχνίδι φαντασίας, τους βοηθά να κατανοήσουν ποιοι είναι και τον ρόλο τους στην κοινότητα. Οι ιστορίες διδάσκουν επίσης πώς λειτουργεί η γλώσσα και πώς δομούνται οι αφηγήσεις.

Καθώς τα παιδιά μπαίνουν στο σχολείο, το παιχνίδι συνεχίζει να είναι σημαντικό. Η έρευνα δείχνει ότι οι μαθητές δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην εργασία τους μετά από ένα μη δομημένο διάλειμμα παιχνιδιού.  Το παιχνίδι ενισχύει την περιέργεια και ένα περίεργο μυαλό είναι έτοιμο να μάθει.

Το παιχνίδι ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη ανεξαρτησία

Τα παιδιά συχνά έχουν λίγη δύναμη ή λόγο στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας τους λέγοντας τι να κάνουν, πότε να το κάνουν και πού πρέπει να πάνε. Στον κόσμο του παιχνιδιού, έχουν την ευκαιρία να θέσουν τους κανόνες και να είναι αυτοί που έχουν δύναμη. Μπορούν να είναι οι ηγέτες και οι ενήλικες μπορεί να είναι αυτοί που ακούν και παίρνουν οδηγίες.

Το μοναχικό (Ανεξάρτητο) παιχνίδι είναι εξίσου σημαντικό με το να μαθαίνεις πώς να παίζεις με άλλους. Βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν μια ισχυρότερη αίσθηση ανεξαρτησίας. Τα παιδιά που αισθάνονται άνετα με το μοναχικό παιχνίδι αισθάνονται επίσης πιο ικανά να αντιμετωπίσουν μόνα τους άλλες εργασίες και να καταλάβουν πώς ταιριάζουν. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων συμβάλλει ακόμη και στη μελλοντική κοινωνικοποίηση μέσα σε μια ομάδα. Τα παιδιά που παίζουν μόνα τους μπορούν να μάθουν κοινωνικές ενδείξεις παρατηρώντας τις ομαδικές αλληλεπιδράσεις από μακριά.

Το μοναχικό παιχνίδι επιτρέπει στα παιδιά να πειραματιστούν με τη δική τους δημιουργικότητα και ιδέες. Όταν είναι μόνα, ακόμη και βαριεστημένα, το μυαλό των παιδιών αναλαμβάνει την πρόκληση. Βρίσκουν νέους και συναρπαστικούς τρόπους να τονώσουν τον εαυτό τους. Όπως είπε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, «η μονοτονία και η μοναξιά μιας ήσυχης ζωής διεγείρει το δημιουργικό μυαλό».

Το παιχνίδι προωθεί τη φυσική κατάσταση

Είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι, τα σώματα των παιδιών είναι καλωδιωμένα να είναι ενεργά. Τα παιδιά έχουν μια πολύ έντονη ανάγκη για Φυσικό Παιχνίδι, που είναι κάθε είδος παιχνιδιού που τα κάνει να κινούνται. Είναι μέρος του πώς μαθαίνουν να χρησιμοποιούν το σώμα τους και ενισχύει τις συνδέσεις στον εγκέφαλο. Είναι επίσης μια εξαιρετική μορφή άσκησης, η οποία προάγει τη φυσική κατάσταση και την υγεία των παιδιών.

Το τακτικό, ενεργό παιχνίδι έχει θετικές και εκτεταμένες επιπτώσεις στην υγεία σε όλη τη ζωή του παιδιού. Ανεξάρτητα από τις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα και τις ευκαιρίες ενός παιδιού, το σωματικό παιχνίδι βοηθά τα παιδιά να:

  • οξύνουν τα αντανακλαστικά
  • δουλεύουν τον έλεγχο της κίνησης
  • βελτιώσουν τις αδρές κινητικές δεξιότητες.
  • αναπτύξουν μεγαλύτερη ισορροπία
  • χτίσουν δυνατούς μυς.
  • βελτιώσουν την οστική τους πυκνότητα
  • αυξήσουν την καρδιαγγειακή λειτουργία

και όλα αυτά διασκεδάζοντας!