Η «Ημέρα του ΟΧΙ», στις 28 Οκτωβρίου, είναι η εθνική μας γιορτή, αλλά η καθιέρωσή της έχει υποστεί κριτική, καθώς υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τιμά την είσοδο της χώρας σε έναν πόλεμο αντί για μια νίκη ή μια ημέρα απελευθέρωσης, όπως συμβαίνει συνήθως με τέτοιες γιορτές.  Επομένως, τί γιορτάζουμε; Αν δεν είχαμε πει “ΟΧΙ” και  αποφεύγαμε τον πόλεμο, είναι πιθανό οι συνέπειες για την Ελλάδα και τον κόσμο να ήταν πολύ πιο καταστροφικές.

Η Ελλάδα πιθανότατα θα είχε χάσει τμήματα του εδάφους της και σίγουρα θα είχε χάσει την εθνική της υπερηφάνεια. Αντίθετα, το περήφανο «ΟΧΙ» που είπε ο Ιωάννης Μεταξάς τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 και λίγες ώρες αργότερα ο ελληνικός λαός που βγήκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας, ένωσε το έθνος.

 

Οι Έλληνες είπαν «ΟΧΙ» από πατριωτισμό. Τα γεγονότα εκείνης της ιστορικής νύχτας ένωσαν τον ελληνικό λαό, που προηγουμένως είχε χωριστεί σε αριστερούς και δεξιούς, κομμουνιστές και εθνικιστές. Ο διχασμός ήταν τόσο έντονος που από το 1922, έτος της Μικρασιατικής καταστροφής, καμία κυβέρνηση δεν μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία για πολύ. Ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν ένας μονάρχης που κατηγορήθηκε ότι ήταν συμπαθής τόσο των Ναζί στη Γερμανία όσο και των Ιταλών φασιστών, ωστόσο ήταν πατριώτης!

Τι θα γινόταν όμως αν εκείνο το βράδυ ο Μεταξάς έλεγε το «ναι»;

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ένας στρατιωτικός με υψηλή μόρφωση και γνώριζε πολύ καλά ότι ένας πόλεμος θα στοίχιζε ​​στην Ελλάδα. Η Γαλλία, η οποία βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, ήταν ένα καλό παράδειγμα προς αποφυγή. Ο Μεταξάς επέλεξε τον πατριωτικό δρόμο. Ο πόλεμος με την Ιταλία και η επακόλουθη γερμανική κατοχή άφησαν χιλιάδες θύματα και τεράστιες οικονομικές ζημιές. Αυτό προστέθηκε στις ψυχολογικές και ηθικές επιπτώσεις που είχε ο ελληνικός λαός και στην περαιτέρω καταστροφή που επέφερε ο Εμφύλιος Πόλεμος της χώρας (1946-1949). Ωστόσο, η πλήρης υποταγή στις δυνάμεις των κατακτητών θα κόστιζε πολλαπλάσια στην Ελλάδα μόνο με την απώλεια ηθικού και εθνικής υπερηφάνειας.

Το μεγαλύτερο λοιπόν όφελος του «ΟΧΙ» ήταν η βαρυσήμαντη ηθική νίκη του ελληνικού λαού, παρά τις καταστροφικές απώλειες που υπέστη. Η Ελλάδα βγήκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με τρομερό ηθικό ανάστημα, αντιπροσωπεύοντας έναν Δαβίδ που αντιστάθηκε σε έναν Γολιάθ. Το “ΟΧΙ” ήταν μια σοφή επιλογή σε σύγκριση με την ηθική ζημιά που υπέστη η Γαλλία από την ολοκληρωτική παράδοσή της στους Ναζί μετά από έναν σύντομο αγώνα.

Σε αντίθεση με τους Γάλλους, οι Έλληνες βγήκαν από τον πόλεμο περήφανοι, έτοιμοι να ανοικοδομήσουν τη χώρα τους και να κοιτάξουν μπροστά, με βάση τη γενναία απόφασή τους να σταθούν όρθιοι και να πολεμήσουν. Ενωμένοι, πολέμησαν ενάντια στον κοινό εχθρό και τελικά έσβησαν τις μνήμες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 και των σκληρών διχασμών που είχε φέρει αυτή η ήττα στο έθνος.